~ monumenten ~
Kaas, stroopwafels, de gebrandschilderde ramen van de Sint-Janskerk en het stadhuis (één van de oudste gotische stadhuizen van Nederland). Dit zijn maar een paar dingen waar Gouda beroemd om is. Er zijn nog veel meer bezienswaardigheden, leuke winkeltjes, oude grachten en hofjes te vinden. Slenter door de eeuwenoude straten en ontdek de historie van Gouda. En ben je vermoeid geraakt van al het slenteren? In de binnenstad vind je een hoop restaurants en eettentjes waar je lekker kan eten en drinken. In de zomer kan je ook lekker buiten zitten op één van de vele terrassen.
In Gouda is een hoop te zien en te doen, veel te veel voor een dag. Dus waarom dan niet in plaats van een dagje Gouda ... een weekendje, of een midweek? Overnachten kun je in een aantal hotels en B&B's in of nabij het centrum. Overdag gezellig winkelen en/of sightseeing, s'avonds lekker uit eten. Indiaas, Thais, Indonesisch, Japans ... of hou je meer van Grieks, Mexicaans, Italiaans? ... of gewoon een patatje met een lekkere schnitzel, alles kan. Een groot deel van de monumenten zijn het hele jaar te bezichtigen, andere alleen tijdens de Open monumentendagen. Tijdens deze dagen kan je ook rondleidingen krijgen en kan je op plaatsen komen waar je normaal niet mag komen, zoals bijvoorbeeld in toren van de Gouwekerk. Laatste keer heb ik de toren beklommen en eenmaal boven heb je een mooi uitzicht over heel Gouda.
Hieronder een lijst met een 'kleine greep' uit de vele monumenten die Gouda rijk is. Voor het gemak heb ik ze een beetje 'gegroepeerd'.
Hieronder een kleine greep uit de vele monumenten die Gouda rijk is. Ik heb ze een beetje gegroepeerd.
LINKS:
Hieronder een kleine greep
uit 'eigen archief'.
Het Stadhuis.
De Sint-Jan, gezien vanaf de Gouwe kerk, tijdens de Open monumentendag.
De Gouwekerk.
Vanaf de toren heb je een mooi uitzicht over héél Gouda.
Willem Vroesenhuis, binnenplaats.
- WEETJE -
In het themapark Huis ten Bosch, in Japan, bevind zich een replica van het stadhuis en is gebouwd op ware grootte.
DE MARKT
Stadhuis
Het stadhuis staat op de markt, in het midden. Hier worden verschillende markten en evenementen gehouden. Een paar leuke evenementen en markten zijn de Antiekmarkt, het Pottenbakkersfestival en natuurlijk de Kaasmarkt. Het stadhuis is één van oudste gotische stadhuizen van Nederland. De bouw ervan begon in 1448. Een replica van het stadhuis is te zien in Madurodam, Den Haag en in het themapark Huis ten Bosh in Japan.
Waag (kaasmuseum)
De waag staat op de markt van Gouda en is gebouwd in 1668. Op de bovenste verdieping werd onder andere als wapenkamer gebruikt door de Goudse schutterij. Sinds 1995 is er de Goudse kaas en -ambachtenmuseum gevestigd.
De Zalm
De Zalm is een pand aan de markt, gebouwd in 1551, en is zou de oudste herberg van Nederland zijn. Tot op heden heeft het pand nog steeds een horeca functie, namelijk brasserie-bar De Zalm. De Zalm deed, in de 19e eeuw, tevens dienst als pleisterplaats voor de postritten. Achter het hotel werd een paardenstal gebouwd, welke in de 20e eeuw is verbouwd. Nu kan je er lekker eten bij Koeien & Kaas.
Agnietenkapel
De Agnietenkapel bevind zicht niet op de markt, maar op de Nieuwe markt, pal achter de Waag. Het is nog een restant van het Agnietenklooster. Deze vrouwenklooster werd opgericht in de 14e eeuw.
'RONDJE OM DE KERK'
Deze naam kwam zomaar in me op. Waarom weet ik niet maar ik vond het wel wat hebben én ... je kan inderdaad een rondje om de kerk lopen. In de nabijheid zijn nog meer interessante dingen te zien, te denken aan monumenten, oude straatjes en onderdoorgangen.
Sint-Janskerk
Met 'rondje om de kerk' beginnen we natuurlijk met de kerk zelf, de Sint-Janskerk. Deze gotische kerk is gebouwd in 1278 en is in de loop der eeuwen meerdere malen her- en verbouwd. De kerk is met zijn 123 meter de langste kerk van Nederland, en wereldberoemd om zijn ‘Goudse glazen’. De gebrandschilderde glas-in-loodramen dateren veelal uit de 16e eeuw. Het aantal ramen telt 72, van diverse afmetingen, en heeft een oppervlak van 1755m2. De kerk is enig zins 'ingebouwd' en tijdens het 'rondje om de kerk' kom je onder andere langs het zakkendragershuisje en nog een paar oude pandjes zoals bijvoorbeeld het Steenhouwershuis. Ook vind kom je het Lazaruspoortje tegen, wat de (achter) ingang is van Museum Gouda. Als je door de poort loop kom je in de mooie museumtuin.
Tapijthuis
Het Tapijthuis is gelegen aan de Molenwerf, het oudste gedeelte van Gouda. Het is gebouwd in 1737. Tegenwoordig heeft er een kunstenaar zijn atelier. Het is wel apart om te zien hoe krom en scheef het pand staat. Vroeger werd er onder andere tapijt geweven (van daar ook de naam) ... en, in de 19e eeuw, werd er ook bier gebrouwen. Dit heb ik pas ontdekt.
Catharina Gasthuis, nu Museum Gouda
Het Catharina gasthuis is gelegen aan de Oosthaven en is waarschijnlijk gebouwd in de 14e eeuw. Tot 1910 heeft het dienst gedaan als ziekenhuis. De naam is erg toepasselijk; Sint Catharina is namelijk ook de beschermheilige van ziekenhuizen. In 1947 opende het stadsmuseum de deuren. In 2007 werd de naam veranderd in Museum Gouda.
Naast het museum zelf heb je er ook een winkel en een café. Je kan hier lekker eten en drinken in de museumtuin, met ‘uitzicht’ op het museum zelf en de mooie bloemen. Ook kan je er terecht voor bijvoorbeeld borrels, recepties en zelf je bruiloft. De ingang van het museum is aan de Oosthaven, de museumtuin is ook bereikbaar via een poort aan 'Achter de kerk'. Beetje rare naam aangezien deze ook doorloopt aan de linker- en rechterzijde van de kerk. De poort zelf is ook wel bijzonder. In de poort zijn de 'poorten' verwerkt van twee vroegere hofjes.
Weeshuis
Het weeshuis is gelegen aan de Spieringstraat en is gebouwd in 1642. In 1948 werd het weeshuis opgeheven. In 1973 werd in een deel de bibliotheek gevestigd, welke in 2014 weer verhuisd is naar de Chocoladefabriek aan Klein Amerika. Eerst zat Zoet en Zalig er, nu word het verbouwd tot hotel - restaurant.
Willem Vroesenhuis
Het Willem Vroesenhuis is gesticht door Willem Vroesen, in 1555, en is gelegen op de hoek van de Molenwerf en de Spieringstraat. Het heeft eeuwenlang dienst gedaan als ‘oudemannenhuis’. In 1977 verliet de laatste bewoner het pand en werd het gerestaureerd. Het is nu een mooi pand geworden met een eveneens mooie binnenplaats.
MUSEUMHAVEN
De 'museumhaven' zelf is al een interessante plek. Naast de Museumhaven zelf vind je in de directe omgeving nog een aantal monumenten, zoals bijvoorbeeld een brok oude stadsmuur, de asschuur en twee molens. Bij de molen 't Slot vind je nog restanten van het oude kasteel. Naast de molen vind je het Houtmansplantsoen, een park waar in de zomer allerlei concerten worden georganiseerd.
Museumhaven
De museumhaven ligt aan de rand van de stad, nabij het tolhuis. In de haven liggen een aantal boten, van rond 1900, en er zijn een aantal ligplaatsen voor passanten. De boten liggen in de Turfsingel en de zwaaikom van de Mallegatsluis. Naast de ‘haven’ bevindt zich een kleine werf met daarop het Werfhuys, waar schippers onderhoud kunnen plegen. Hier word ook nog (zoveel mogelijk) gebruikt gemaakt van de oude ambachten. Naast de sluis staat het het museumhavencafe 't IJsselhuis, een voormalig wachtlokaal voor de schippers. Nu is is het een café. Naast informatie over boten kun je er ook terecht voor een lekker hapje en drankje. Gouds bier is hier ook verkrijgbaar. Je kunt er trouwens ook terecht voor feesten, vergaderingen etc., en je kan er zelfs trouwen. Gezien de omgeving een prima plek, ook voor de foto's. Buiten is er terras waar je lekker kunt zitten en genieten van het uitzicht. Ondanks dat het aan een vrij 'drukke' weg ligt zit je er altijd wel lekker rustig, en door de vele bomen zit je er ook lekker uit de zon.
"In / rondom de museumhaven word de Havendagen gehouden.
Een gezellig evenement wat altijd druk bezocht word"
Tolhuis
Het tolhuis is in de 14e gebouwd. In de 16e eeuw werd het kasteel afgebroken, ten oosten van de haven en werd het tolhuis uitgebreid. In het begin van de 17e eeuw werd het sluiswachtershuis gebouwd.
Molen ’t Slot
Deze molen is gebouwd op de restanten van het kasteel wat daar gestaan heeft. In het park is nog een gedeelte van de fundering van één van de torens van het kasteel te zien. Tijdens de Open monumentendagen ben ik in de molen geweest, Naast het uitzicht was het vooral ook erg interessant. Ik was nog nooit in een molen geweest en ik was eigenlijk wel verbaasd hoe 'high-tech' het allemaal was met al al die touwen, katrollen en hendels.
HOFJES
Vroeger, in de 17e eeuw telde Gouda zo'n 20 hofjes. Nu zijn er nog maar een paar van over. Van enkele van de hofjes zijn de poorten bewaard gebleven. In de poort van Museum Gouda zijn er twee in 'verwerkt', aan beide kanten eentje. Bij de ingang van de tuin van het Verzetsmuseum vind je er ook eentje als toegangspoort en aan de Peperstraat is er ook nog eentje te vinden. Dit is nu de achterdeur naar een tuin, van een woning aan de Westhaven.
Baartje Sanderserf
Een hofje van barmhartigheid, gesticht in 1687, gelegen aan het eind van de Lange Groenendaal.
Hartenerf
Een hofje van barmhartigheid, gesticht in de 17e eeuw, gelegen aan de Nieuwehaven. Het hofje is in de jaren ’60 gesloopt. De toegangspoort is bespaard gebleven en werd aan de in de tuin geplaatst van een woning aan de Westhaven. Deze doet nu dienst als ‘toegangspoort’ naar de tuin.
Hofje van Cinq
Een hofje van barmhartigheid, gesticht in 1700, gelegen aan de Nieuwehaven. Vlakbij dit hofje bevindt zich ook het hofje van Letmaet. In de jaren ’70 werd het hofje verkocht, gerestaureerd en is sindsdien bewoond.
Hofje van Jongkind
Het hofje van liefdadigheid, gesticht in begin 17e eeuw, gelegen aan de Zeugstraat.
Hofje van Letmaet
Het hofje van Letmaet is gesticht in 1616, gelegen aan aan de Nieuwehaven. Het is een hofje van barmhartigheid.
Hofje van Tams
Het hofje van Tams, is gesticht in 1657, aan de Nieuwehaven. Het hofje zelf is in de jaren ’50 afgebroken. Het poortje is bewaard gebleven en staat nog op de zelfde plaats.
Swanenburgh’s hofje
Een hofje van Barmhartigheid, gesticht in 1692, aan de Groeneweg. In de jaren ’80 werd het hofje gerestaureerd en sindsdien bewoond.
Het Hofje van Jongkind, aan de Zeugstraat is jarenlang verborgen gebleven. De poort zelf is al jaren te bezichtigen in de tuin van het Verzetsmuseum. Onlangs is het pand aan de Zeugstraat verbouwd en is er onder andere de gelijknamige koffiebranderij / lunchroom gevestigd. Naast gezellig wat eten en drinken kan je ook nog een gedeelte van het oude hofje bezichtigen. Deze is zoveel mogelijk in oude staat hersteld.
OVERIGE MONUMENTEN
Tot slot nog een paar 'losse' monumenten die ook zeker het bezoeken / bezichtigen waard zijn. Naast de genoemde monumenten zijn er ook nog vele monumentale panden te zien. Veelal zijn te vinden aan de Hoge- en Lage Gouwe, Oost- en Westhaven, Turfsingel en de nabijgelegen straten en steegjes.
Amsterdams verlaat
Deze sluis is gebouwd in 1436. Bij deze sluis vertrokken vroeger de trekschuiten naar Amsterdam.
Barbaratoren
Op de hoek van de Keizerstraat en de Kuiperstraat stond het Barbaragasthuis, gebouwd in de 15e eeuw. De Barbaratoren is nog overgebleven.
Donkere sluis
De oudste sluis van Gouda. Deze is gebouwd in de 13e eeuw, maar vermoedelijk nog eerder. Deze schutsluis ligt in de bocht ‘achter’ de Dubbele buurt, tussen de Gouwe en de Haven. De sluis is beroemd vanwege zijn 'kruisdeurmechanisme'.
Gouwekerk
De kerk is gelegen aan de Hoge Gouwe en de bouw is begonnen in 1902. Het is een neo-gotische kerk, en met zijn hoogte van ongeveer 80 meter, is het hoogste punt van Gouda. Tijdens de Open monumenten dagen kan je de kerk bezichtigen en de toren beklimmen. Dit jaar heb ik dit ook gedaan en, behalve de 'tocht' zelf, is vooral het uitzicht zeker de beklimming de moeite waard. Vanaf de toren heb je een mooi uitzicht over de stad.
"Tijdens de Open monumentendagen heb ik de Gouwekerk 'beklommen'
en boven in de toren heb je een mooi uitzicht, zo ook op de Sint-Jan. Dit
is op zich al een zeer indrukwekkend gebouw vind ik maar vanaf de Gouwekerk zie je eigelijk echt hoe enorm deze eigenlijk is. Het stadhuis, welke er naast 'staat', een op zich zelf al een groot en indrukwekkend gebouw, valt eigenlijk in het niet, vergeleken met de Sint-Janskerk."
De Vier gekroonden
Een laat gotisch huis, gelegen aan de Naaierstraat. Het huis dankt zijn naam aan de voorstelling van vier martelaren.
Visbanken
De Visbanken, gelegen aan de Hoge en -lage Gouwe, zijn gebouwd 1588. Hier werd de vis verhandeld. In 1600 werden de banken voorzien van overkappingen. De bank aan de Lage Gouwe was voor de Goudse handelaren, de bank aan de Hoge Gouwe was voor de handelaren van buiten de stad. Tegenwoordig heeft Kamphuisen dit in gebruik als terras. Je kan er lekker zitten, drankje erbij, op een unieke plek met mooi uitzicht. Nabij de visbanken vind je de Vissteeg en de straat Achter de vismarkt. Het is een straat met veel oude panden. Het is denk ik ook wel een gezellige straat gezien de vele bloem en planten en de vele bankjes voor de deur.
Verzetsmuseum
Het Verzetsmuseum is opgericht op 20 Maart 1985. Het museum is gelegen aan de Turfsingel, in een voormalige bankgebouw.
Naast het bezoeken van het museum kan je ook gezellig wat drinken en eten in de mooie ‘binnentuin’. Een bakje koffie, een lekker biertje, borrelhapjes, en nog veel meer. De tuin is overigens ook bereikbaar via een poort aan de Vrouwesteeg.
"Aantal jaren geleden ben ik er ook geweest, nou ja in de tuin dan. Ik
had eerst een paar andere monumenten bezocht en toen bij het museum
aan beland. Lekker biertje gedronken in het zonnetje en een groot bord
saté met lekkere pindasaus en stokbrood Smaakte goed. Daarna nog een lekker hapje genomen voor onderweg. Er liepen ook een aantal vrouwen
in traditionele klederdracht. Het zag er mooi en erg kleurrijk uit.
Vrouwetoren
In de 15e eeuw werd de Onze-lieve-vrouwekapel gebouwd. In de 16e eeuw werd deze gesloopt. De toren zelf is bewaard gebleven, de 'Vrouwentoren'.
Wil je ook deze monumenten bezichtigen? Een aantal monumenten zijn het hele jaar geopend, andere alleen tijdens de Open monumentendag. Welke dat zijn vind je op deze site.
WEETJE:
In het voormalige hofje van Jongkind is nu een eetgelegenheden gevestigd met de toepasselijke naam:
Hier kan je gezellig wat eten en drinken, én je kan nog zien hoe het er vroeger uitzag.
Naast het hofje zijn er nog meer mooie plekken met historie waar je kan eten en drinken. Een mooi voorbeeld daarvan is het IJsselhuis.
meer ...
lees ook ...